door/by Mark Ponte
2024
Diverse bijdragen aan het boek: Ons Amsterdam 750 jaar. Een bijzondere stadsgeschiedenis, een keuze uit 75 jaar Ons Amsterdam [Redactie en samenstelling: Janna Toepoel Jitske Hell Koen Kleijn; uitgegeven door Walburg Pers]:
- 1608 Samuel Pallache vestigt zich in Amsterdam
- 1650 Rembrandts zwarte buren
- 1682 Surinaamse koningen
- 1714 Armeense ruzie op de beur
- 1754 Een zwarte New Yorker in de Jordaan
- 1760 Geweesene Slavinnen
- 1780 Tapsters uit Suriname (met Maarten Hell)
Diverse onderwerpen
‘Gruwelijke woekerpraktijken‘, Ons Amsterdam (jaargang 75), 1 juli 2024.
Een buitenstaander op zoek naar werk in 17de-eeuws Amsterdam was afhankelijk van logementhouders van allerlei pluimage. Voor iedere maaltijd die je genoot en voor iedere nacht op een bed moest dik betaald worden. Veel arbeidsmigranten raakten hierdoor in de schulden.
‘Kwijt in het IJ‘, Ons Amsterdam (jaargang 76), 1 juni 2024.
Wat is er lekkerder dan op een hete dag een duik te nemen in de Amstel, het IJ of een van de andere wateren in en om de stad? Dat was in het verleden niet anders.
‘Een Moor van Moorse ouders‘, Ons Amsterdam (jaargang 76), 1 april 2024.
Een van de vele functies die een verklaring bij de notaris kon hebben was het ontkrachten van roddel. Dat was het geval in verklaringen over de Marokkaan Abdelkader Perez in een akte van 17 januari 1730.
‘Verliefd op de buurman‘, Ons Amsterdam (jaargang 76), 1 maart 2024.
‘Een paradijsvogel voor de Schouwburg’, in: Frans Blom en Leonore van Sloten, Regie: Rembrandt | Rembrandt en de wereld van theater (Wbooks/Rembrandthuis, Amsterdam 2024) 64-65.
‘Theater in pakhuizen’, in: Frans Blom en Leonore van Sloten, Regie: Rembrandt | Rembrandt en de wereld van theater (Wbooks/Rembrandthuis, Amsterdam 2024) 114-115.
Plantage Alkmaar
Zwarte geschiedenis Amsterdam / Black history of Amsterdam
2023
‘Afro-Amsterdammers op het stadhuis in ondertrouw’, in: Marjan Pantjes (red.), Sporen van slavernij in het Koninklijk Paleis Amsterdam’ (Stichting Koninlijk Paleis Amsterdam 2023) 14-15.
‘Slavernij in Nederland?’, in: Rose Mary Allen, Esther Captain, Matthias van Rossum, Urwin Vyent (ed.), Staat en Slavernij. Het koloniale slavernijverleden en zijn doorwerkingen (Athenaeum–Polak & Van Gennep | Amsterdam 2023) 218-220.
2022
‘Zwarte vrouwen in het midden van de zeventiende eeuw’, in: Maarten Hell ed., Amstelodomum. Alle Amsterdamse Akten. Ruzie, rouw en roddels bij de notaris, 1578-1915
‘Zwarte vrouwen in Amsterdamse Akten‘, in GEN, september 2022.
‘Een slaafgemaakte familie in Amsterdam‘, Alle Amsterdamse Akten, 15 juni 2022
‘Tappen voor een toekomst‘, Ons Amsterdam, juni 2022 (met Maarten Hell).
2021
‘Francisca, Sara en Willemina. Zwarte Amsterdammers in tijden van slavernij’, in: Jan Lucassen en Leo Lucassen, Migratie als DNA van Amsterdam (Amsterdam, december 2021).
Een zwarte New Yorker in de Jordaan. Chirurgijnsknecht Jan Christiaan Prijn, Ons Amsterdam, januari 2021.
2020
De Afro-Braziliaanse Juliana in Amsterdam / A afro-brasileira Juliana em Amsterdã, Historias da Nova Holanda (Stadsarchief / Biblioteca Nacional), december 2020.
‘Een zwart echtpaar in de Zwarte Ketelgang op Vlooienburg’, in: Kirsten van Kempen en Hetty Berg, Waterlooplein. De buurt binnenstebuiten (Walburgpers/Joods Cultureel Kwartier 2020), 67.
‘De eerste zwarte Amsterdammers’, Geschiedenis Magazine, oktober 2020.
‘Tussen slavernij en vrijheid’ in: Pepijn Brandom e.a., De slavernij in Oost en West. Het Amsterdam onderzoek (Spectrum; Amsterdam 2020) 248-256.
‘Juliana eist haar vrijheid op’, Ons Amsterdam, juli/augustus 2020.
‘Zwart in Rembrandts tijd’, / Black in Rembrandt’s Time
uitgegeven door /published by W Books. Auteurs:
Stephanie Archangel, Elmer Kolfin, Mark Ponte, David De Witt.
Mark Ponte, ‘Black in Amsterdam around 1650‘ in: Kolfin and Runia ed., Black in Rembrandt’s Time (W Books 2020).
2019
‘Al de swarten die hier ter stede comen’ Een Afro-Atlantische gemeenschap in zeventiende-eeuws Amsterdam’, TSEG/ Low Countries Journal of Social and Economic History, 15(4), pp.33–62. DOI: http://doi.org/10.18352/tseg.995
2018
‘Rembrandt woonde te midden van zwarte buren’, Ons Amsterdam 70 (2018) 11/12, 20-23.
‘1656 – ‘Twee mooren in een stuck van Rembrandt’, in: Wereldgeschiedenis van Nederland (Amsterdam, Ambo Anthos 2018), pp.265-269 (ook hier te lezen)
Others about my research (selection)
- Esther Chadwick, ‘A platter of Turnips‘, in: London Review of Books, Vol. 43 No. 1, 7 January 2021
- Nina Siegal, ‘Dutch Golden Age Art Wasn’t All About White People. Here’s the Proof.’, in: New York Times, 13 March 2020.
- Bianca Stigter, ‘‘De jongen met de veer’ en andere Afro-Amsterdammers uit Rembrandts tijd’, in: NRC Handelsblad, 14 april 2020.
- Wieteke van Zeil, ‘Eindelijk is ook de zwarte gemeenschap in 17de-eeuws Amsterdam in beeld gebracht‘, interview, De Volkskrant, 28 februari 2020.
Diverse onderwerpen
2023
‘Ben jelui joden?‘, Ons Amsterdam, december 2023.
‘Anti-christelijke taal van een Turkse koopman op de Nieuwmarkt‘, Ons Amsterdam, augustus 2023
‘Blote voeten in de kou. Op weg naar Suriname passeren Javaanse contractarbeiders Amsterdam‘, Ons Amsterdam, juni 2023.
‘De prijs van tot slaaf gemaakte Afrikanen in kauri’s‘, Ons Amsterdam, maart 2023.
‘Maria steekt in ‘mansklederen’ de zee over‘, Ons Amsterdam, april 2023
‘Jacob Carpi, joodse kunstschilder in de 18de eeuw‘, Ons Amsterdam, maart 2023’
‘Gaet van uw meester wech‘, Ons Amsterdam, februari 2023.
2022
‘Moord om een Baviaan‘, Ons Amsterdam, december 2022.
‘Abraham Mendes, een veelzijdige bigamist’ in: Maarten Hell ed., Amstelodomum. Alle Amsterdamse Akten. Ruzie, rouw en roddels bij de notaris, 1578-1915
‘De kelder van Rembrandt‘ (en Daniel Pinto), Ons Amsterdam, maart 2022.
‘Maria wordt Hester‘, Ons Amsterdam, februari 2022. Op 26 februari 2022 in Het Parool verschenen ‘Ongehuwde dienstmeid zette door en werd joods‘
2021
Mark Ponte and Erik Schmitz (2021). ‘Rembrandt paints master carpenter Jacob Wesselsz Wiltingh. An unknown Rembrandt from the archive of the Amsterdam notaries’, Kroniek van het Rembrandthuis 2021, 18-29. https://doi.org/10.48296/KvhR2021.02
‘Surinaamse koningen in de Republiek‘, Ons Amsterdam, november 2021. Een bewerking van ‘Generaal Uquerika in Amsterdam‘ op Alle Amsterdamse Akten, 25 maart 2021.
‘Het Utrechtse Slavernijverleden‘ (boekbespreking), Tijdschrift Oud-Utrecht, oktober 2021.
‘Ontsnapt aan de Franse Galeien‘, Ons Amsterdam, oktober 2021.
‘Gekijf en geraas‘, Ons Amsterdam, september 2021. Over de remonstrantse ‘costerinne’ Geertui Lubeek, en haar foute man.
‘Bedreiging op de Beurs‘, Ons Amsterdam, juli/augustus 2021. Zeventiende-en achttiende-eeuwse anekdotes over ‘Persianen’ in Amsterdam.
‘Cardinaal van Rembrandt van Rijn‘, Ons Amsterdam, juni 2021 (met Jirsi Reinders)
‘Samuel, Mahamet en Hamet. Marokkanen in 17de-eeuws Amsterdam’, Ons Amsterdam, mei 2021.
Twee slaafgemaakte Afro-Surinamers op koloniaal familieportret, Wi Rutu, 21.1, januari 2021.
2020
‘Broertjes Dapper delen klappen uit‘, Ons Amsterdam, oktober 2020.
‘Genesis 4 vers 1‘, Ons Amsterdam, juni 2020.
‘Reislustige vrouwen. Daar was laatst een meisje loos‘, Ons Amsterdam, januari 2020.
2019
‘Leven tussen ’t Recief en Amsterdam’, Monumentaal (december 2019) 79-84. (Met Bruno Miranda)
‘Een haes die op de trommel slaet’, Ons Amsterdam (oktober 2019) 34-35
Over dieren in Amsterdamse notariële akten uit de zeventiende en achttiende eeuw. Over katten, een meertalige parkiet uit Curacao, leeuwen en een overlastgevende aap in de Jordaan.
‘Topstuk: Bloed voor de suikerindustrie’, Holland Historisch Tijdschrift 51 (2019) 3, 133-134
Over de smokkel van emmertjes bloed van slachthuizen naar suikerraffinaderij. Om suiker te ‘klaren’ heb je eiwit nodig. Dan kunnen eieren zijn, maar ossenbloed is ook zeer geschikt. Dat laaste was echter bij keur verboden.
‘Heibel bij Herberg de Hulk‘, Ons Amsterdam, april 2019.
Over een dronken Amsterdamse opschepper in een Herberg aan de Gaasp, 1639.